Tereftalat polietilèn (PET), kòm yon polyester termoplastik enpòtan, gen yon pwodiksyon mondyal anyèl ki depase 70 milyon tòn epi li lajman itilize nan anbalaj manje chak jou, twal, ak lòt domèn. Sepandan, dèyè volim pwodiksyon masif sa a, apeprè 80% nan PET dechè yo jete san diskriminasyon oswa nan depotwa, sa ki lakòz gwo polisyon anviwònman an epi mennen nan gaspiyaj resous kabòn sibstansyèl. Kijan pou reyalize resiklaj PET dechè a vin tounen yon defi kritik ki mande avansman pou devlopman dirab mondyal.
Pami teknoloji resiklaj ki deja egziste yo, teknoloji fotorefòmaj la te atire anpil atansyon akòz karakteristik vèt ak modere li yo. Teknik sa a itilize enèji solè pwòp, ki pa polye kòm fòs motè, pou jenere espès redoks aktif in situ anba tanperati ak presyon anbyen pou fasilite konvèsyon ak amelyorasyon valè ajoute nan plastik dechè yo. Sepandan, pwodwi pwosesis fotorefòmaj aktyèl yo limite sitou a konpoze senp ki gen oksijèn tankou asid formik ak asid glikolik.
Resaman, yon ekip rechèch ki soti nan Sant pou Konvèsyon ak Sentèz Fotochimik nan yon enstiti nan Lachin te pwopoze pou itilize PET dechè ak amonyak kòm sous kabòn ak azòt respektivman, pou pwodui formamid atravè yon reyaksyon kouplaj CN fotokatalitik. Pou sa, chèchè yo te desine yon fotokatalis Pt1Au/TiO2. Nan katalis sa a, sit Pt yon sèl atòm yo kaptire elektwon fotopwodui yo yon fason selektif, pandan ke nanopartikil Au yo kaptire twou fotopwodui yo, sa ki amelyore anpil separasyon ak efikasite transfè pè elektwon-twou fotopwodui yo, kidonk ogmante aktivite fotokatalitik la. To pwodiksyon formamid la te rive apeprè 7.1 mmol gcat⁻¹ h⁻¹. Eksperyans tankou spektroskopi enfrawouj in-situ ak rezonans paramayetik elektwon te revele yon chemen reyaksyon medyatè pa radikal: twou fotopwodui yo okside etilèn glikòl ak amonyak an menm tan, sa ki jenere entèmedyè aldeid ak radikal amine (·NH₂), ki sibi kouplaj CN pou finalman fòme formamid. Travay sa a pa sèlman pyonye yon nouvo chemen pou konvèsyon plastik dechè ki gen gwo valè, anrichi spectre pwodwi amelyorasyon PET yo, men tou li bay yon estrateji sentetik ki pi vèt, pi ekonomik, e ki pi pwomèt pou pwodiksyon konpoze enpòtan ki gen azòt tankou pwodui famasetik ak pestisid.
Rezilta rechèch ki gen rapò ak sa a te pibliye nan Angewandte Chemie International Edition sou tit "Sentèz Fòmamid Fotokatalitik soti nan Dechè Plastik ak Amonyak atravè Konstriksyon Lyezon CN Anba Kondisyon Modere". Rechèch la te resevwa finansman nan men pwojè ki te sipòte pa Fondasyon Nasyonal Syans Natirèl Lachin nan, Fon Laboratwa Konjwen pou Nouvo Materyèl ant Akademi Syans Chinwa a ak Inivèsite Hong Kong, pami lòt sous.
Dat piblikasyon: 26 septanm 2025